นิทรรศการ “CUTE” ที่ซอเมอร์เซ็ตเฮ้าส์ (Somerset House) กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 18 มกราคม ถึง 15 เมษายน 2567 ได้สำรวจเสน่ห์อันน่าหลงใหลและความสำคัญทางวัฒนธรรมของความน่ารักในโลกศิลปะและสังคมร่วมสมัย นิทรรศการที่สร้างสรรค์นี้นำเสนอความหลากหลายของวัฒนธรรมคาวาอิ ซึ่งมีต้นกำเนิดจากประเทศญี่ปุ่น เน้นความ "น่ารัก" ผ่านความมีเสน่ห์ที่แสดงความไร้เดียงสา และความงดงามที่อ่อนโยน ซึ่งปรากฏในแฟชั่น ศิลปะ การออกแบบ และตัวละครยอดนิยมต่าง ๆ วัฒนธรรมนี้กลายเป็นปรากฏการณ์ระดับโลกที่ได้รับการยอมรับจากผู้คนหลากหลายกลุ่มทั่วโลก ดังจะเห็นได้จากตัวละครที่เป็นที่รักอย่าง Hello Kitty และศิลปะที่สร้างจาก AI ซึ่งกำลังมีอิทธิพลเพิ่มมากขึ้นในปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม “CUTE” ไม่ได้เป็นเพียงการกล่าวถึงความสวยงามในโทนสีพาสเทลและความสนุกสนานของภาพลักษณ์ในผลงานเหล่านี้เท่านั้น แต่สะท้อนให้ผู้ชมได้พิจารณาถึงมิติที่ลึกซึ้งและผลกระทบของความน่ารักในฐานะปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรม นิทรรศการดังกล่าวได้รับการออกแบบเพื่อดึงดูดผู้ชมที่หลากหลาย พร้อมทั้งชี้ให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงในวิธีการจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์ ด้วยการปรับตัวให้สอดคล้องกับประเด็นร่วมสมัยในสังคม นิทรรศการนี้ปรับเปลี่ยนพิพิธภัณฑ์ให้กลายเป็นพื้นที่ที่ตอบสนองกับยุคดิจิทัลและความงามที่เปลี่ยนแปลงไป นิทรรศการ "CUTE" เป็นตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่างานศิลปะสามารถปรับตัวไปตามแนวโน้มทางสังคมและเทคโนโลยีได้อย่างไร พร้อมทั้งเปิดพื้นที่สำหรับการสนทนาและการสำรวจเชิงวัฒนธรรมในมุมมองใหม่

เทคนิคที่เปลี่ยนแปลงในประสบการณ์พิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์ในปัจจุบันได้เปลี่ยนบทบาทไปจากเดิมที่เคยเป็นแค่ที่เก็บรวบรวมประวัติศาสตร์หรือศิลปะชั้นสูง นิทรรศการ “CUTE” ที่ซอเมอร์เซ็ตเฮ้าส์ กล่าวถึงความเปลี่ยนแปลงดังกล่าวด้วยการใช้เทคนิคจัดแสดงแบบมีส่วนร่วม นั้นหมายถึงผู้ชมจะมีปฏิสัมพันธ์กับศิลปะอย่างไร เรียกได้ว่าเป็นทิศทางใหม่ในการชมงานศิลป์ ทุกวันนี้นิทรรศการเชิญชวนให้ผู้ชมมีส่วนร่วมและสัมผัสประสบการณ์หลากมิติ ตัวอย่างเช่น การจัดแสดงใน “CUTE” ที่ผสมผสานภาพลักษณ์สนุกสนานแต่ท้าทายความคิด โดยใช้สีพาสเทล การจัดวางที่กระตุ้นประสาทสัมผัส และองค์ประกอบที่ผู้ชมสามารถโต้ตอบได้

https://static.wixstatic.com/media/f82302_39567b8e5eeb4ce0af3de3a17cb94ae7~mv2.jpg/v1/fill/w_642,h_288,al_c,q_80,usm_0.66_1.00_0.01,enc_auto/f82302_39567b8e5eeb4ce0af3de3a17cb94ae7~mv2.jpg  - Image source

การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นจากกระแสการใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างประสบการณ์ที่มีชีวิตชีวา ใน “CUTE” ศิลปะที่สร้างจาก AI และมุมจัดแสดงที่เหมาะสำหรับโพสต์ลงโซเชียลมีเดีย ไม่เพียงแต่ตอบสนองต่อความงามในยุคดิจิทัล แต่ยังช่วยกระตุ้นให้ผู้ชมคิดเชิงวิพากษ์เกี่ยวกับบทบาทของ “ความน่ารัก” ในวัฒนธรรมร่วมสมัย เทคนิคดังกล่าวสร้างโอกาสให้ผู้ชมมีส่วนร่วมกับศิลปะมากขึ้น สร้างความเชื่อมโยงระหว่างพิพิธภัณฑ์กับผู้ชมในระดับที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น

การมีส่วนร่วมของการจัดแสดงเหล่านี้ทำให้เส้นแบ่งระหว่างผู้สร้างกับผู้ชมพล่าเลือน ทำให้พิพิธภัณฑ์เป็นพื้นที่ที่เปิดกว้างและเข้าถึงได้ง่ายขึ้น เมื่อผู้เข้าชมนำประสบการณ์ของตนไปแชร์ในโลกออนไลน์ ผลกระทบของนิทรรศการจึงแผ่ขยายไกลกว่าพื้นที่ทางกายภาพ เข้าถึงผู้ชมทั่วโลก และกระตุ้นการสนทนาต่อเนื่องเกี่ยวกับ “ความน่ารัก” ในวงกว้าง

จากความไร้เดียงสาสู่การวิพากษ์สังคม

ในอดีต “ความน่ารัก” มักเชื่อมโยงกับความไร้เดียงสา ความเรียบง่าย และการหวนหาอดีต มักปรากฏในของเล่นเด็กหรือสื่อสำหรับเด็กและเยาวชนเท่านั้น แต่นิทรรศการ “CUTE” ได้ท้าทายการตีความแคบ ๆ นี้ ด้วยการชี้ความน่ารักได้พัฒนาเป็นปรากฏการณ์ทางวัฒนธรรมที่หลากหลายมากขึ้น ในปัจจุบัน ความน่ารักกลายเป็น “แว่นตา” ที่ช่วยสำรวจประเด็นต่าง ๆ เช่น อัตลักษณ์ ความเปราะบาง และแม้กระทั่งการต่อต้านทางสังคม ด้วยการนำเสนอภาพที่ดูสนุกสนานควบคู่ไปกับเรื่องเล่าที่ลึกซึ้งและบางครั้งก็มืดมน นิทรรศการนี้นิยามความน่ารักใหม่ให้กลายเป็นเครื่องมือสำหรับการวิพากษ์สังคม

https://static.wixstatic.com/media/f82302_ff8249fdae8b4ab19c080bf032594568~mv2.jpeg/v1/fill/w_642,h_428,al_c,q_80,usm_0.66_1.00_0.01,enc_auto/f82302_ff8249fdae8b4ab19c080bf032594568~mv2.jpeg - Image soruce

ตัวอย่างเช่น การติดตั้งงานศิลปะที่มีตัวละครในสไตล์คาวาอิได้นำเสนอประเด็นต่าง ๆ อย่างความโลภในองค์กรและความไม่สงบทางการเมือง องค์ประกอบเหล่านี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของ “ความน่ารัก” ที่สามารถพลิกบทบาทจากการเป็นเพียงภาพที่น่ามอง ให้กลายเป็นเครื่องมือสำหรับการวิพากษ์สังคม สะท้อนถึงวิธีในการแสดงออกทางศิลปะเพื่อสะท้อนความซับซ้อนของชีวิตร่วมสมัย ภาพที่ดูเบาสบายแต่กลับซ่อนความหมายที่ลึกซึ้งได้

ยิ่งไปกว่านั้น ความสนใจใน “ความน่ารัก” ในงานศิลปะที่เพิ่มขึ้นชี้ให้เห็นค่านิยมที่เปลี่ยนไปในสังคม ความน่ารักกลายเป็นที่ดึงดูดใจของคนรุ่นใหม่ ที่ถ่ายทอดการแสดงออกถึงตัวตนและเชื่อมโยงทางอารมณ์ กล่าวได้ว่าความงามของความน่ารักได้ก้าวข้ามความคิดแบบดั้งเดิม ให้เป็นสื่อที่ทรงพลังในการสำรวจอัตลักษณ์ส่วนบุคคลและกลุ่มวัฒนธรรมย่อยในโลกที่มีความแตกต่างหลากหลายมากขึ้น

วัฒนธรรมดิจิทัลและความเท่าเทียมในโลกศิลปะ

การใช้สื่อดิจิทัลในนิทรรศการอย่าง “CUTE” ชี้ให้เห็นบทบาทของเทคโนโลยีในการแสดงออกทางศิลปะ ตั้งแต่งานศิลปะที่สร้างขึ้นโดย AI ไปจนถึงภาพที่ได้แรงบันดาลใจจากมีม นิทรรศการนี้สะท้อนให้เห็นถึงภูมิทัศน์ดิจิทัลที่ความงามและสุนทรียศาสตร์ถูกหล่อหลอมโดยอัลกอริธึม เทรนด์ในโซเชียลมีเดีย และการมีปฏิสัมพันธ์ของผู้ใช้งาน การผสานกันระหว่างศิลปะกับเทคโนโลยีดิจิทัลท้าทายการกำหนดคุณค่าความงามแบบดั้งเดิม และเปลี่ยนพิพิธภัณฑ์ให้กลายเป็นพื้นที่ที่หยิบยื่นโอกาสของการส่วนร่วมในวัฒนธรรม

https://static.wixstatic.com/media/f82302_d139212b93984438946c7a1479d3600c~mv2.jpeg/v1/fill/w_642,h_288,al_c,q_80,usm_0.66_1.00_0.01,enc_auto/f82302_d139212b93984438946c7a1479d3600c~mv2.jpeg - Image source

ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือการจัดแสดงในรูปแบบเอื้อสำหรับโพสต์ลง Instagram ซึ่งไม่ได้เป็นเพียงกลยุทธ์การตลาดเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงวิธีที่ซึมซับศิลปะและแบ่งปันในยุคดิจิทัล ผู้เข้าชมนิทรรศการกลายเป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์ด้วยการบันทึกและเผยแพร่ประสบการณ์ของตนเองทางออนไลน์ วิธีการดังกล่าวช่วยกระจายโอกาสในการเข้าถึงศิลปะให้กว้างขึ้น เปิดพื้นที่สำหรับการสนทนาที่แผ่ขยายออกไปไกลกว่าขอบเขตของพิพิธภัณฑ์

นอกจากนี้ การใช้เครื่องมือดิจิทัลในนิทรรศการ “CUTE” สะท้อนถึงการปรับตัวของพิพิธภัณฑ์ให้เข้ากับพลวัตในวัฒนธรรมร่วมสมัย ด้วยการผสมผสานองค์ประกอบที่ตรงกับความสนใจของผู้ชมในโลกออนไลน์ พิพิธภัณฑ์จึงสามารถรักษาระยะความสัมพันธ์กับสังคมที่บทบาทของโลกเสมือนจริงกลายเป็นส่วนสำคัญในโลกความจริง นับเป็นการผสานรูปแบบศิลปะดั้งเดิมเข้ากับเทคโนโลยีล้ำสมัยอย่างกลมกลืน

แหล่งข้อมูล

Catterall, C. (2024). CUTE: Exploring the irresistible rise of cuteness. Somerset House.

Buxton, P. (2024, January 22). CUTE is a delight for the senses but has a darker complexity. The Royal Institute of British Architects. https://www.ribaj.com/culture/exhibition-preview-cute-somerset-house

The Fangirl Historian. (2024, March 15). Anime, Sanrio, and AI generated art: Somerset House’s CUTE exhibition. Medium. https://medium.com/@afangirlsguidetohistory/anime-sanrio-and-ai-generated-art-somerset-houses-cute-exhibition-f8f010fb0778

TimeWellSpent. (2024, January 22). Review: CUTE exhibition at Somerset House. TimeWellSpent Magazine. https://www.timewellspentmag.com/post/review-cute-exhibition-at-somerset-house

ภาพปก

https://static.wixstatic.com/media/f82302_3f244b4147c04edfb2bffaaa1d2e78d4~mv2.jpeg/v1/fill/w_642,h_428,al_c,q_80,usm_0.66_1.00_0.01,enc_auto/f82302_3f244b4147c04edfb2bffaaa1d2e78d4~mv2.jpeg - Image source

แกลเลอรี่

ดูทั้งหมด