ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2461 เนลสัน แมนเดลา (Nelson Mandela)  ลูกชายของหัวหน้าเผ่าเทมบู (Thembu tribe) ชนพื้นเมืองเผ่าหนึ่งในแอฟริกาใต้ได้ถือกำเนิดขึ้น และเติบใหญ่สู่การเป็นผู้นำการต่อต้านนโยบายการเหยียดสีผิว ผู้ได้รับรางวัลมากมาย และในวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2536 เขาก็ได้รับรางวัลโนเบิล สาขาสันติภาพ แต่แล้วในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2556 เขาได้ลาจากโลกนี้ไปในวัย 95 ปี จากภาวะการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ (หนึ่งในผลพวงที่มีผลต่อสุขภาพจากการถูกคุมขังในเรือนจำเป็นเวลานานถึง 27 ปี)
ไม่ว่ากาลเวลาผันผ่านไปนานเท่าใด เรื่องราวชีวิตของเขายังเป็นที่จดจำของผู้คนทั่วโลกและกล่าวขานถึงจวบจนปัจจุบัน

ภาพที่ 1 เนลสัน แมนเดลา

แหล่งที่มาภาพ : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nelson_Mandela_1994.jpg

               แมนเดลามีความเชื่อว่ามนุษย์ทุกคนควรได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกัน เขาจึงเข้าร่วมพรรคสมัชชาแห่งชาติแอฟริกา (ANC : African National Congress) และร่วมก่อตั้งสันนิบาตเยาวชนพรรค ANC ซึ่งเป็นแกนนำการประท้วงนโยบายแบ่งแยกสีผิว อันเป็นเหตุที่ทำให้เขาถูกตัดสินจำคุกตลอดชีวิตเมื่อปีพ.ศ. 2505 ขณะที่เขามีอายุ 44 ปี เป็นเวลานานถึง 27 ปี ที่แมนเดลาต้องใช้ชีวิตอย่างยากลำบากในเรือนจำ (เขาถูกคุมขังในเรือนจำบนเกาะร็อบเบน (Robben Island) เป็นเวลา 18 ปี และย้ายไปยังเรือนจำโพลส์มัวร์ (Pollsmoor Prison) และเรือนจำ
วิคเตอร์ เวสเตอร์ (Victor Vester Prison) รวมกันประมาณ 9 ปี) จนกระทั่งในปีพ.ศ. 2533 เขาจึงได้รับอิสรภาพเมื่ออายุเข้าวัย 72 ปี ต่อมาจึงได้รับการเลือกตั้งให้เป็นประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐแอฟริกาใต้คนแรก โดยดำรงตำแหน่งช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2537-2542

ภาพที่ 2 ห้องขังที่เนลสัน แมนเดลา ถูกคุมขังในเรือนจำบนเกาะร็อบเบน ปัจจุบันทำเป็นพิพิธภัณฑ์

แหล่งที่มาภาพ : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Physiological_needs.jpg#:~:text=Author-,Witstinkhout,-Licensing%5Bedit

               ในช่วง 7 ปีแรกที่ขาดอิสรภาพ แมนเดลาต้องใช้ชีวิตท่ามกลางความโหดร้ายและทารุณในเรือนจำ อีกทั้ง เขายังได้รับข่าวร้ายจากภายนอกเรือนจำถาโถมเข้ามาไม่หยุดหย่อน เขาตัดสินใจปลูกพืชผักสวนครัวแปลงเล็กๆ โดยใช้แนวสนามดินหน้าห้องขังนักโทษเป็นพื้นที่ในการเพาะปลูก แม้ดินจะไม่ค่อยดีนักแต่พืชผักของเขาก็งอกงามเติบโตด้วยปุ๋ยชั้นดีที่มาจากกระดูกของนักโทษที่ถูกฝังอยู่เกือบเต็มพื้นที่ของสนามดินแห่งนี้ ผลผลิตจากสวนครัว ได้แก่ มะเขือเทศ หัวหอม พริก และผักโขมถูกส่งเข้าไปห้องครัวเพื่อเป็นวัตถุดิบทำอาหารให้แก่นักโทษ รวมถึงแบ่งปันให้แก่ครอบครัวของผู้คุมด้วย

ภาพที่ 3 สนามดินที่แมนเดลาใช้เป็นพื้นที่ในการทำแปลงพืชผักสวนครัวในเรือนจำบนเกาะร็อบเบน

แหล่งที่มาภาพ : https://commons.wikimedia.org/wiki/File:RobbenIslandHof.jpg

               เมื่อแมนเดลาถูกย้ายไปอยู่ที่เรือนจำโพลส์มัวร์ เขายังคงปลูกพืชผักสวนครัวเช่นเดิมบนดาดฟ้า ชั้น 3 ของเรือนจำ โดยใช้ถังน้ำมันผ่าครึ่งเป็นแปลงปลูก มีชนิดพืชผักหลากหลายชนิดขึ้น ได้แก่ กระหล่ำปลี กระกล่ำดอก บร็อคโคลี บีทรูท ผักกาดหอม และมะเขือม่วง ทุกเช้าเขาใช้เวลาประมาณ 2 ชั่วโมงในการดูแลสวนผักแห่งนี้

               เรื่องการปลูกผักสวนครัวในเรือนจำของแมนเดลาเป็นไปตามทฤษฎีของมาร์ติน เซลิกแมน(Martin Seligman) นักจิตวิทยาชาวอเมริกันที่ถูกยกย่องว่าเป็นบิดาแห่งจิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology) เคยเสนอแนวคิดเรื่องการอยู่ดีมีสุขไว้ว่า การที่มนุษย์จะมีความสุขได้นั้นต้องรู้ว่าองค์ประกอบของความสุข เกิดจากแบบจำลองที่ทำให้เกิดความสุขในชีวิต (PERMA Model) ประกอบด้วยอารมณ์เชิงบวก (Positive Emotion) ความรู้สึกผูกพัน (Engagement) ความสัมพันธ์ (Relationship) ความหมายในการมีชีวิต (Meaning) และพลังจากความสำเร็จ (Accomplishment)

                    ภาพที่ 4 มาร์ติน เซลิกแมน (Martin Seligman)

แหล่งที่มาภาพ : https://www.pursuit-of-happiness.org/history-of-happiness/martin-seligman-psychology/

               แปลงผักเป็นทั้งโลกส่วนตัว และพื้นที่ฟื้นฟูจิตใจของแมนเดลาที่สะท้อนให้เห็นถึงองค์ประกอบจากแบบจำลองที่ทำให้เกิดความสุขในชีวิต ตั้งแต่การจัดการความรู้สึกเมื่อต้องเผชิญกับสถานการณ์เลวร้ายด้วยทัศนคติที่ดี คงไว้ซึ่งอารมณ์เชิงบวกอย่างสงบและมีสติ จากงานอดิเรกที่ทำให้ตนเองรู้สึกมีคุณค่าและมีส่วนสำคัญในงานนั้นจนสามารถมอบความรักและไมตรีผ่านผลผลิตที่ได้ให้แก่ผู้คนรอบข้าง ทำให้การดำรงชีวิตอยู่ เปี่ยมไปด้วยความหมาย ความเชื่อและความศรัทธาอย่างแรงกล้า ซึ่งความสำเร็จที่ได้จากการปลูกพืชผักสวนครัวในแปลงเล็กๆ นี้ ล้วนช่วยเสริมสร้างพลัง กำลังใจให้เคารพนับถือตนเอง มองไปข้างหน้าด้วยความหวังและไม่ยี่หระต่อสิ่งใดที่เกิดขึ้นกับชีวิต

แกลเลอรี่

ดูทั้งหมด