“คู่กรรม” นวนิยายในดวงใจของใครหลายคน
เป็นบทประพันธ์ขึ้นหิ้งของ ‘ทมยันตี’ นักเขียนในตำนานที่เพิ่งเสียชีวิตไปเมื่อไม่นานนี้
นำมาสร้างเป็นหนังและละครมาไม่รู้กี่ครั้ง
แต่ละครั้งก็เป็นที่นิยม และสร้างกระแสปลุกให้ “โกโบริ” และ “อังสุมาลิน” ขึ้นมาโลดแล่นราวกับมีชีวิตทุกครั้งไป
เคยสังเกตมั้ยว่า คู่กรรมมีตัวละครที่เป็นหมอชาวญี่ปุ่นในเรื่องนี้อยู่ถึง 2 คน
แฟนพันธุ์แท้ตอบได้ทันทีว่า
ก็ “หมอทาเคดะ” กับ “หมอโยชิ” ไงจ๊ะ
“หมอทาเคดะ” เป็นหมอทหารวัยหนุ่มประจำอู่ เดินทางเข้ามาพร้อมกับโกโบริ เป็นคู่หูกัน
หมอทาเคดะผู้นี้เองที่คอยดูแลเพื่อนรักยามโกโบริถูกฟัน
เป็นหมอผู้มาฉีดยามาเลเรียให้กับคุณยาย
แถมยังตรวจอังสุมาลินตอนพลัดตกบันไดจนพบว่าเธอตั้งครรภ์
และเป็นคนไปตามหาโกโบริที่สถานีรถไฟบางกอกน้อยตอนถูกบอมบ์จนทำให้พระเอกของเราต้องตายในที่สุด
ส่วนหมออีกคนก็คือ “หมอโยชิ” เป็นหมอฟันสูงวัย แสนดี และเป็นมิตร
เข้ามาประกอบวิชาชีพในสยามนานแล้วตั้งแต่ก่อนสงคราม
จนสนิทกับครอบครัวของอังสุมาลิน และช่วยสอนภาษาญี่ปุ่นให้นาง
แต่พอสงครามอุบัติขึ้น ญี่ปุ่นบุกสยาม หมอโยชิผู้นี้เองที่แปลงร่างมาแต่งเครื่องแบบทหาร
แสดงให้รู้ว่าที่เข้ามาก่อนหน้านี้ ก็มาเป็นหน่วยสอดแนมให้กับกองทัพนั่นเอง
รู้หรือไม่ว่า ทั้ง “หมอทาเคดะ” ทหารหนุ่ม และ “หมอโยชิ” ทหารสูงวัย
มีที่มาจากบุคคลจริงในประวัติศาสตร์นะครับ
นั่นคือ “หมอทาเคดา”
ชื่อคลับคล้ายกับ “หมอทาเคดะ” คู่หูโกโบริ
แต่บุคลิกและโปรไฟล์นั้น กลับไปเหมือนกับ “หมอโยชิ” ในบทประพันธ์ เสียมากกว่า
ตามมาส่องกัน
ร้านหมอทาเคดา
ที่สี่กั๊กพระยาศรี
คุณหมอทาเคดาตัวจริงนั้น
ไม่มีรูปปรากฏให้เราเห็น ทั้งไม่มีประวัติให้ค้นได้
เข้ามาทำงานเป็นหมอในสยามตั
แต่พอคะเนจากหลักฐานแวดล้อม
เป็นหมอยุ่นรุ่นหนุ่ม ใจดี และอารมณ์เย็น
รับรักษาด้วยการแพทย์สมัยให
หมอทาเคดาตั้งร้านขึ้นที่ห้
ระหว่างสี่กั๊กพระยาศรี ถึงแยกสะพานถ่าน (แยกที่เป็นศาลาเฉลิมกรุงใน
ขุนวิจิตรมาตรา (สง่า กาญจนาคพันธุ์) เคยเล่าด้วยอารมณ์ขันไว้ว่า
เมื่อสมัยรุ่นๆ เที่ยวซุกซน จนต้องไปฉีดยา “นีโอซัลวาร์ซาน” กับหมอทาเคดา
มีเรื่องให้ตื่นเต้นนิดหน่อ
หมอทาเคดาตั้งร้านอยู่ที่นี
ผู้เช่าห้องรายต่อมาเปิดเป็
เมื่อพระยานิพนธ์พจนาตถ์ (สันตติ วิจิตรานนท์) เจ้ากรมราชเลขาธิการใน ร. 6-7
โดนดุลย์ออกจากราชการ เมื่อต้องยุบกรม จากการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
พระยานิพนธ์ฯ จึงมาตั้งร้านขายหนังสือ และเครื่องเขียน ที่ตึกเก่าของร้านหมอทาเคดา
ตามรูปที่เห็นอยู่นี้ (จะเห็นว่าเป็นตึกแถวหน้ากว
ร้านหมอทาเคดาคงมีหน้าตาไม่
ต่อมาในปี 2486 ระเบิดของฝ่ายสัมพันธมิตรลง
ลูกสาวพระยานิพนธ์พจนาตถ์ จึงตั้งร้านใหม่ชื่อ “นิพนธ์สาสน์” ขึ้นมาแทน
ซึ่งทายาทรุ่นต่อมายังคงสืบ
หน้าตาห้องแถวอาจเปลี่ยนแปล
แต่ตำแหน่งที่ตั้งยังคงเป็น
รพ.ทาเคดา
ที่ตึกคัคณางค์
โรงหมอทาเคดาย้ายจากตึกตรงส
ก็มาเช่าห้องใหม่ เป็นตึกสวยสูง 3 ชั้น ตรงหัวมุมแยกสามยอด อันเป็นทำเลทองที่สุดของพระ
หนังสือพิมพ์กรุงเทพฯ วารศัพท์ ฉบับวันอาทิตย์ที่ 19 มีนาคม 2475 (นับแบบปัจจุบันคือ 2476) หน้า 16
มีโฆษณาโรงพยาบาลทาเคดา ดังนี้
โรงพยาบาลทาเคดา
โทรศัพท์ 1497
ดร. อารีโนบู แพทย์ประจำโรงพยาบาล
รับรักษาโรคต่างๆ เป็นพิเศษ เช่น
1. โรคฝีในท้องทุกชนิด
2. โรคเฉพาะริดสีดวงทวาร
3. มดลูกพิการ และโรคต่างๆ
เวลาทำการของโรงพยาบาลทาเคด
ส่วนผู้ที่จะมาทำการรักษานั
จากประกาศแจ้งความดังกล่าว
เป็นที่น่าแปลกใจว่าแพทย์ปร
แต่กลับเป็นหมออารีโนบูแทน
แล้วหมอทาเคดาที่เคยฉีดยาให
โรงพยาบาลทาเคดาสิงสถิตย์อย
พอปี 2479 ก็ย้ายข้ามฟากถนนไปเช่าที่ต
ปล่อยที่ตึกนี้ให้หมอเหล็ง ศรีจันทร์ มาเช่าเปิดเป็น ห้างขายยาศรีจันทร์ ในปี 2480 แทน
ห้างขายยาศรีจันทร์แห่งนี้น
ที่ตกทอดมาเป็นผลิตภัณฑ์ Srichand ที่ฮ็อตฮิตกันในปัจจุบันนั่
ตึกคัคณางค์แห่งนี้ ปัจจุบันได้รับการอนุรักษ์เ
เป็นที่ตั้งของบูติคโฮสเต็ล
ชั้นล่างเปิดเป็นร้านกาแฟฮิ
รพ.ทาเคดา
ที่ตึก บี. กริม
เมื่อถึงปี 2480 ก่อนที่สงครามโลกครั้งที่ 2 จะอุบัติขึ้นเพียงไม่กี่ปี
โรงพยาบาลทาเคดาก็ย้ายข้ามฟ
เป็นตึกโก้ ออกแบบโดยนายมาริโอ ตามานโญ สถาปนิกชาวอิตาเลียน ที่รับราชการให้กับกรมโยธาธ
เมื่อแรกเปิดตึก ห้าง บี. กริม ห้างสรรพสินค้าของพ่อค้าเยอ
ต่อมาบริษัทไฟฟ้าสยาม ได้เช่าต่อ เปิดเป็นห้างขายสินค้าจำพวก
จวบจน 2480 เมื่อโรงพยาบาลญี่ปุ่นแห่งน
หนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษอย่า
ได้ลงโฆษณาในวันอาทิตย์ที่ 4 เมษายน 2480
แจ้งความเกี่ยวกับโรงพยาบาล
ยังนำทีมโดย Dr. K. Arinobu หรือคุณหมออารีโนบูเช่นเดิม
(แล้วคุณหมอทาเคดาของเราหาย
โรงพยาบาลทาเคดาอยู่ที่นี่ใ
พอปี 2484 ตึกนี้ก็เปลี่ยนไปเป็นที่ตั
แล้วเพราะอะไร โรงพยาบาลญี่ปุ่นจึงเลิกกิจ
มีเงื่อนงำ?
ก็เพราะเกิดสงครามมหาเอเชีย
กองทัพญี่ปุ่นบุกขึ้นชายฝั่
คุณหมออารีโนบู แห่งโรงพยาบาลทาเคดา ท้ายที่สุดแล้วก็คงเข้าร่วม
โดยอาจได้รับมอบหมายให้เข้า
ซึ่งพฤติกรรมของหมออารีโนบู
ตึกสวยโก้ที่เคยเป็นที่ตั้ง
สร้างขึ้นใหม่เป็นอาคารโรงแ
เครดิตภาพ
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร
Kyoto University Library
www.digitalrarebook.com
ภาพยนตร์คู่กรรม โดยบริษัท M๓๙ ฉายในปี พ.ศ.2556
#MuseumSiam
#ให้ทุกการเรียนรู้สนุกกว่าที่คิด