สาวๆ สมัยนี้เคยคิดซุกชนตั้งคำถา
ผู้หญิงสมัยโบราณที่แต่งไทย
เค้า “โนบรา” หรือเค้าใส่ “เสื้อใน” กันมั้ย ?
มิวเซียมสยามชวนคุณมาร่วมสื
จากการแต่งกายของ “นางพิมพิลาไลย” (วันทอง) ในเสภาขุนช้างขุนแผน
มาดูกัน!
นางพิมแต่งอย่างไรไปออกงาน?
เมื่อเจ้าพิมจะแต่งตัวไปฟัง
งานบุญใหญ่ระดับจังหวัดขนาด
พิมพิลาไลยจะให้น้อยหน้าได้
พ่อเป็นถึงคหบดีใหญ่แห่งเมื
ลูกคุณหนูอย่างเราก็ต้องจัด
นางแต่งอย่างไร เสภาอธิบายไว้ว่า
ชั้นใน ห่มสไบ ชมพูนิ่ม
สีทับทิม ทับนอก ดูเฉิดฉาย
ริ้วทอง กรองดอก พรรณราย
ชายเห็น เป็นที่ เจริญใจ
อะ! มีสไบชั้นใน ชั้นนอก เสียด้วย
แปลว่าอย่างไร?
มีผู้วิเคราะห์ไว้เป็น 2 ทาง
เชิญติดตามมาเลยครับ
สมมุติฐานที่หนึ่ง
นางพิมใส่เสื้อใน
ทฤษฎีนี้เชื่อว่านางพิมของเ
ดังที่ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ ปราโมช ได้อรรถาธิบายเรื่องนี้ไว้ว
สไบชั้นในเป็นผ้าแพรสีชมพู รัดเป็นผ้าแถบไว้ภายในเฉกเช
แพรเป็นผ้าเนื้อบางเบา
ห่มเข้าเนื้อเข้าตัว แนบเนื้อเหน็บแน่นรัดรูป
ประคองอกสาวให้เข้าที่
ส่วนสไบชั้นนอกสีทับทิม ห่มเฉวียงบ่าเช่นสไบปกติ ทับลงไปอีกชั้นบนสไบผ้าแถบ
พูดง่ายๆ
สไบสีชมพูคือเสื้อชั้นใน
ส่วนสไบสีแดงคือเสื้อปกตินั
สมมุติฐานที่สอง
นางพิมโนบรา
ปกติเวลาอยู่เรือน สาวน้อยสาวใหญ่ก็ห่มสไบผืนเ
เป็นผ้าแพรนิ่ม บางเบา ทิ้งตัว สบายกาย
แต่วันนี้พิมจะออกงาน เจอคนมากหน้า
ห่มสไบชั้นเดียวอาจไม่มิดชิ
ต้องหาผ้า “สะพัก” มาห่มทับอีกชั้น
สไบสีทับทิมนี่แหละคือผ้า “สะพัก”
เท่ากับนางพิมห่มสไบสองชั้น
เปรียบเหมือนสาวสมัยนี้เอาเ
สะพักเป็นผ้าสไบอย่างดี ทอสวยงามเป็นพิเศษ อวดได้ ราคาแพง
ของนางพิมอาจเป็นผ้าไหมยกทอ
สมฐานะลูกสาวคหบดีเมืองสุพร
หากเป็นเจ้านายฝ่ายหญิงในรา
ผ้าทรงสะพักก็จะเว่อร์วังอล
ทอจากแล่งเงินแล่งทอง ปักดิ้นกันตาแตก
อีกปีกแมลงทับเอย เลื่อมระยับเอย
เพื่อแสดงฐานานุศักดิ์สำหรั
นางพิมเปลื้องผ้าถวายเณร
แล้วอย่างไรต่อ?
ในงานเทศน์มหาชาติที่วัดป่า
“เณรแก้ว” (หรือพลายแก้ว/ขุนแผน) มีคิวขึ้นเทศน์ในกัณฑ์มัทรี
อันเป็นกัณฑ์ที่ครอบครัวสีก
แหม... เณรก็ยังหนุ่มแน่น แถมลูกคอก็จับใจ
ชะรอย สีกาพิมของเรา ต้องปลดสไบสีทับทิมออกระแร้
พร้อมพับใส่พาน ถวายเป็นเครื่องไทยทาน
อย่างที่เรามักได้ยินกันว่า
พิมน้อยจึงเหลือแต่สไบชั้นใ
ดังเสภาที่ว่าไว้
สัปบุรุษ หญิงชาย ครั้นได้ฟัง
เสียงสาธุ ดัง ขึ้นพร้อมหน้า
ทุกคน ดลใจ ให้ศรัทธา
นางพิม เปลื้องผ้า ทับทิมพลัน
จีบจบ คำรบถ้วน สามที
ยินดี วางลง ในพานนั่น
(ถ้าอยากรู้ว่าที่เณรแก้วขึ
ลองฟังกันได้ที่ กัณฑ์ที่ ๐๙ มัทรี ๙๐ พระคาถา – มหาชาติ :: mahachat.com )
นางพิมปลดสไบชั้นใน หรือชั้นนอก?
จึงทำให้เกิดคำถามขึ้นตามมา
นางพิมพิลาไลยของเราจะอยู่ใ
หากเป็นไปตามสมมุติฐานแรก
นางสาวพิมก็จะเหลือแต่สไบเก
ส่วนผ้าสีทับทิมที่ถวายเณรไ
หรือหากเป็นสมมุติฐานที่สอง
สีกาพิมจะยังคงมีสไบแพรห่มช
และผ้าที่ถวาย จะปราศจากกลิ่นสาว เพราะเป็นผ้าที่ไม่ต้องตัวเ
เราอาจจะยังไม่ได้คำตอบสำหร
แต่ ม.ร.ว. คึกฤทธิ์ กลับคิดลึก ขยี้ประเด็นนี้ให้ร้อนยิ่งข
เมื่อท่านคะเนว่า
ที่จริงแล้วสีกาพิมอาจไม่ได
แต่เป็นแพรชมพูชั้นในแทน (เอิ่มมมม!)
เพราะเป็นผ้าที่สัมผัสแนบชิ
ซึ่งทำให้เกิดคำถามตามมาอีก
แล้วนางพิมปลดออกมาได้ยังไง
เครดิตภาพ
ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดกัลยาณ
www.silpa-mag.com
ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดเชตุพน
FB: จิตรกรรมฝาผนัง ภาพเขียน และภาพแกะสลักโบราณ
สาวชาววัง ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดไชยทิศ
proud-siam.blogspot.comภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดราชบูร
FB: จิตรกรรมฝาผนัง ภาพเขียน และภาพแกะสลักโบราณ
ภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดกำแพงบ
www.silpa-mag.comนางอมิตดา เมียชูชก จากภาพจิตรกรรมฝาผนังวัดสุว
Blockdit: วิพากษ์ประวัติศาสตร์ Critical history
ฐานข้อมูลจิตรกรรมฝาผนัง สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์