พิซซ่า (Pizza) เป็นหนึ่งในอาหารยอดนิยมในหลายประเทศทั่วโลกและเป็นอาหารจานโปรดของใครหลาย ๆ คน ขนาดที่ว่านับจากปี 2000 เป็นต้นมาวันที่ 9 กุมภาพันธ์ถูกกำหนดให้เป็นวันพิซซา ในอเมริกาเรียกวันนี้เป็นวันพิซซาแห่งชาติ นอกจากวันที่ 9 กุมภาก็ยังมีวันที่ฉลองให้กับพิซซ่าหลายวันมากในหนึ่งปี

 

          เมื่อกล่าวถึงพิซซ่าจะไม่พูดถึงที่มาที่เป็นแหล่งกำเนิดของอาหารชนิดนี้คงไม่ได้ เนื่องจากพิซซ่ามีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานหลายศตวรรษ หนึ่งในที่มาของพิซซ่าที่ถูกกล่าวถึงมากที่สุดคือเรื่องเล่าเกี่ยวกับทหารของพระเจ้าดาริอุสที่ 1 กษัตริย์แห่งเปอร์เซีย ได้นำโล่มาพาดเหนือกองไฟเพื่อประยุกต์เป็นเตาอบแป้งแผ่นที่โปะหน้าด้วยชีสกับอินทผลัม ขณะที่ชาวกรีกโบราณก็ทำแป้งลักษณะคล้ายกันแต่โปะหน้าด้วยชีส สมุนไพรและน้ำมันมะกอก ขนมปังแผ่นแบนที่มีรูปร่างหน้าตาคล้ายพิซซ่าถือกำเนิดขึ้นเมื่อปลายศตวรรษที่ 18 ณ เมืองเนเปิลส์ ประเทศอิตาลีซึ่งในขณะนั้นพิซซ่าจัดว่าเป็นอาหารสำหรับคนจน กรรมกรในเมือง เพราะเป็นอาหารต้นทุนต่ำและสามารถหยิบวัตถุดิบที่เหลือเอามาทำได้โดยมักปรุงรสด้วยน้ำมันหมู ไขมันสัตว์และมะเขือเทศ พิซซ่าจึงเป็นอาหารที่คนรวยมองว่าเป็นอาหารชวนแหวะ

 

          จุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้พิซซ่าแพร่หลายออกไปทั่วอิตาลีมาจากการเสด็จเยือนเมืองเนเปิลส์ของกษัตริย์อุมแบร์โตที่ 1 และพระราชินีมาร์การิต้า เมื่อพระราชินีรับสั่งว่าเบื่ออาหารฝรั่งเศส (ซึ่งเป็นอาหารที่แพร่หลายในหมู่ชนชั้นสูงในขณะนั้น) และอยากเสวยอาหารท้องถิ่นที่ชาวเมืองรับประทานกันทั่วไป จึงมีการทำพิซซ่าถวายแด่ทั้งสองพระองค์ โดยเซฟรัฟฟาเอเล เอสโปซิโด (Raffaelle Esposito) ใช้วัตถุดิบไม่กี่อย่างเท่านั้น ได้แก่ ชีส มะเขือเทศและใบโหระพา ผลปรากฎว่าพิซซ่าหน้านี้เป็นที่โปรดปรานของราชินี จึงมีการตั้งชื่อพิซซ่าหน้านี้ว่า “พิซซ่ามาร์การิต้า” เพื่อเป็นที่ระลึกและเป็นเกียรติแด่พระนาง เมื่อความโปรดปรานของราชินีที่มีต่อพิซซ่ากลายเป็นที่เลื่องลือ จึงทำให้เกิดกระแสการรับประทานพิซซ่าไปทั่วอิตาลี

 

          ความนิยมในพิซซ่ายังจำกัดอยู่เฉพาะในอิตาลีจนกระทั่งช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 พิซซ่าจึงได้มีโอกาสแพร่กระจายไปยังประเทศอื่น ๆ ในยุโรป โดยเป็นผลมาจากการอพยพของคนอิตาลีที่นำวัฒนธรรมอาหารติดตัวไปด้วย สำหรับในอเมริกาขณะนั้นมีชาวอิตาเลียนจำนวนมากมาตั้งรกรากอยู่ในหลายเมืองของอเมริกา และเรื่องราวของพิซซ่าก็ได้เริ่มขึ้นในปีค.ศ. 1905 โดยเกนนาโร ลอมบาดี ที่ถนนสปริง นิวยอร์ก ได้รังสรรค์เมนูพิซซ่าสูตรดั้งเดิมของเนเปิลส์และทำขายเป็นครั้งแรกที่นิวยอร์ก แต่ช่วงแรกของการขายได้รับความนิยมเพียงแค่กลุ่มคนอิตาลีที่อาศัยอยู่ในย่าน little Italy และด้วยขนาดของพิซซ่าที่มีขนาดใหญ่รับประทานได้หลายคน คนส่วนใหญ่จึงมักซื้อกลับบ้าน ความนิยมของพิซซ่าจึงเริ่มแพร่หลายไปสู่ชาวอเมริกัน ในช่วงทศวรรษ 1950 พิซซ่าได้กลายมาเป็นอาหารจานโปรดและอาหารหลักของชาวอเมริกัน ส่วนในยุโรปทหารที่ออกรบในช่วงสงครามก็เคยได้ลิ้มรสชาติของพิซซ่าอิตาลี เมื่อกลับไปยังบ้านเกิดก็ได้นำพิซซ่ามาเผยแพร่เป็นที่รู้จักไปทั่วยุโรป

 

          อาหารที่เหมือนจะเรียบง่ายและไม่ซับซ้อนอย่างพิซซ่านั้นสะท้อนให้เห็นถึงเรื่องราวของการหลั่งไหลของวัฒนธรรมอาหารที่มาพร้อมกับผู้คนที่ไม่ได้ถูกจำกัดเอาไว้ ณ ที่ใดที่หนึ่ง ตราบใดที่มีผู้คน มีการเดินทาง มีความผูกพันในถิ่นเกิด ก็ทำให้เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรม สร้างสรรค์เป็นขนมปังแผ่นแบนที่มีหลากหลายรสชาติให้ลิ้มลองกัน

          ในวันที่ 9 กุมภาพันธ์นี้มาฉลองด้วยพิซซ่าสักถาดให้มีความสุขกันเถอะ

 

เขียนโดย  ประดับเพชร นาคทอง

 

อ่านเพิ่มเติมได้ที่

Bubuay.(2560).พิซซ่าหน้าสับปะรด.สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2563 จาก https://bubuayblog.wordpress.com/2017/06/30/

 

ประวัติแห่งพิซซ่า.(มปป).สืบค้นเมื่อวันที่ 30 มกราคม 2563 จาก https://tomorn.co/2018/09/27/pizza-2/?fbclid=IwAR1U-QvSTvWqVPVGi1kz6SCBeGaXY9PZhF9SUCXK_tIN0w8XFpgj51dRK8s

 

National Pizza Day – February 9, 2021. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก https://nationaltoday.com/national-pizza-day/?fbclid=IwAR1xTVTkSkc4X9ErTfWwCLMD4OO_9P6FvUeC_RDCVSEZ5_wvb4B-h7UZ8JQ

 

World Pizza Day 2021. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก https://bimcal.com/calendar/world-pizza-day?fbclid=IwAR04uuZuEIcRmDLLl645EeAV2HtdcNrlbpI0k_7R1SYpUbHbguBgRN4x0Nc

 

ชนะประสิทธิ์ โพธิพันธุ์.(2559).พิซซ่าเป็นมากกว่าฟาสต์ฟู้ด.สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก https://www.thairath.co.th/content/589759?fbclid=IwAR2CSsfaZkwSmLLbArB27UTddvmPe-tcmXgEFdC0VorWQUk09sI-_V-D1OQ

 

The History of Pizza – Origins.(2021).สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก http://www.pizzafacts.net/pizza-history/history-of-pizza/?fbclid=IwAR2yrPy_RZDbe_moCVZ8lOpE6qPWhxmcJZkQ7gzd9Wy7hwVmM3Lx3FIlKQU/

 

National Pizza Day History.สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก https://www.wincalendar.com/Pizza-Day?fbclid=IwAR2pPQcsIG5w8ZelLQPjtqUIw26XQAIj0T0OhT9TOc3uJQWucYJPfEtwDhs

 

NATIONAL PIZZA DAY / FEB 9.สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564.จาก https://www.nationaldayarchives.com/day/national-pizza-day/?fbclid=IwAR23BI4Wsobv_8DUCPArPufN-lHFhSrd-o4QSFYtkCc3plhunoyasfbZASA

 

National pizza day. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564. จาก https://www.allaboutitaly.net/national-pizza-day/?fbclid=IwAR2ph_GHHbWR_TlR8F-9icSe20qaaWPzr7ymjHL_o4htQVBCFVG82BJldp8

 

Pizza: a slice of migration history. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2564. จาก https://www.europeana.eu/en/blog/pizza-a-slice-of-migration-history?fbclid=IwAR0s7eGV8e-K10I5jqU81-jky37r4tb4-_6xq06N9T6S2oD5W2ED3rsTtEg

 

https://www.youtube.com/watch?v=uiXu-AGua-0&ab_channel=ryannecitas

 

ขอบคุณรูปภาพพิซซ่ามาร์เกริต้าจาก copycat.com