นิทรรศการภูมิปัญญาสล่าสร้างเรือน จัดแสดงในเรือนอนุสารสุนทร ซึ่งเป็นเรือนทรงปั้นหยาที่สร้างขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2467 และได้รับการย้ายและบูรณะไว้เป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา ภายในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ภายในพิพิธภัณฑ์มีเรือนพื้นถิ่นหลายหลัง และตั้งอยู่รายล้อมสนามหญ้า ในอาคารที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์

เมื่อผู้ชมก้าวเข้าสู่เรือน จะได้พบกับนิทรรศการที่จัดแสดงที่ชั้นล่างของอาคาร ประกอบด้วยสามส่วนหลัก แต่ละส่วนจะชวนผู้ชมไปเรียนรู้ภูมิปัญญาของการออกแบบและการก่อสร้างเรือนล้านนา ตั้งแต่การเรียนรู้วิถีชีวิตของชาวล้านนา ไปจนถึงการสำรวจไม้ที่ใช้ในการสร้างเรือนและความรู้เชิงช่าง พร้อมกับการสำรวจเครื่องมือช่างที่ส่วนสำคัญในการสร้างเรือน

โมเดลจำลองการสร้างบ้านล้านนา ภายในพิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา แสดงถึงโครงสร้างและวิธีการสร้างที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเรือนล้านนา โดยโมเดลนี้เน้นการใช้วัสดุธรรมชาติและฝีมือการช่างในการก่อสร้าง (ภาพโดย ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ (14 กุมภาพันธ์ 2568). ภาพถ่ายส่วนบุคคล)

ในส่วนแรก วิถีชีวิตและสถาปัตยกรรมล้านนา ผู้ชมจะเรียนรู้ชีวิตและความเป็นอยู่ของชาวล้านนา ตั้งแต่การใช้ชีวิตของผู้อยู่ในเรือนและห้องหรือบริเวณในเรือน เช่น ห้องนอนหรือในภาษาล้านนาว่า เฮือนนอน และหิ้งบูชาที่ประกอบด้วยหิ้งพระและหิ้งผี อีกส่วนหนึ่งนำเสนอการจัดพื้นที่ภายในเรือนล้านนา ที่สะท้อนถึงการใช้ชีวิตประจำวัน รวมถึงความสัมพันธ์ของสมาชิก และการแบ่งปันทรัพยากรที่เกื้อกูลในครอบครัว สำหรับผู้ที่สนใจงานสถาปัตยกรรมพื้นถิ่น สามารถชมโมเดลโครงสร้างและการปรุงเรือนอันเป็นเอกลักษณ์

ในส่วนถัดไป การเข้าใจไม้ ผู้ชมจะเรียนรู้เกี่ยวกับวัสดุที่สำคัญในการสร้างเรือนล้านนา นั่นคือ ไม้ ที่ได้รับการคัดสรรในการสร้างเรือนพื้นถิ่น ทั้งไม้สัก ไม้ประดู่ป่า ไม้แดง และอีกหลายชนิด ไม้เหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นวัสดุในการก่อสร้าง แต่ยังมีความหมายและคุณค่าในเชิงวัฒนธรรม ช่างฝีมือที่มีความชำนาญสามารถแยกแยะชนิดของไม้ได้จากลายไม้ และในบางกรณี จากกลิ่นของไม้ ทำให้คุณได้สัมผัสกับศาสตร์การจำแนกไม้ที่ไม่เหมือนใคร

การจัดแสดงในส่วนที่เกี่ยวกับวัสดุไม้ ภายในพิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา แสดงถึงการเลือกและการใช้ไม้ที่มีความสำคัญในสถาปัตยกรรมล้านนา ซึ่งสะท้อนถึงภูมิปัญญาในการเลือกไม้ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมสำหรับการก่อสร้างบ้าน (ภาพโดย ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ (14 กุมภาพันธ์ 2568). ภาพถ่ายส่วนบุคคล)

ในส่วนที่สามนี้ นิทรรศการชวนผู้ชมมารู้จักกับเครื่องมือช่างที่ใช้ในการสร้างเรือน เครื่องมือเหล่านี้คือหัวใจของการทำงานช่าง การใช้เครื่องมือแต่ละประเภทตั้งแต่เครื่องมือไสจนถึงเครื่องมือวัด จะช่วยให้ผู้ชมเข้าใจถึงความละเอียดในการสร้างสรรค์งานไม้ที่ต้องใช้ทั้งเวลาและฝีมือในการทำงาน

เครื่องมือช่างในการสร้างเรือนล้านนา ที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา แสดงถึงเครื่องมือที่ใช้ในการก่อสร้างบ้านไม้ล้านนา ซึ่งสะท้อนถึงความชำนาญของช่างในการใช้เครื่องมือด้วยมือในการทำงานไม้ (ภาพโดย ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ (14 กุมภาพันธ์ 2568). ภาพถ่ายส่วนบุคคล)

การเยี่ยมชม “สล่าสร้างเรือน” ในพิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนี้ ไม่เพียงทำให้คุณได้รู้จักกับสถาปัตยกรรมล้านนา แต่ยังเป็นการเรียนรู้วิธีชีวิต การทำงาน และการอยู่ร่วมกันในชุมชนที่เคยมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิต ผู้ชมจะซึมซับกับคุณค่าของภูมิปัญญาที่มีอิทธิพลต่อสังคมและผู้คน

อ้างอิง

สำนักส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมและล้านนาสร้างสรรค์. (ม.ป.ป.). นิทรรศการภูมิปัญญา สล่าสร้างเรือน, พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา. มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สืบค้นจาก https://accl.cmu.ac.th/Museum/contentdetail/2484

ภาพปก เรือนอนุสารสุนทร ใน พิพิธภัณฑ์เรือนโบราณล้านนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นตัวอย่างของการผสมผสานสถาปัตยกรรมล้านนาและอิทธิพลของสถาปัตยกรรมตะวันตก สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2467 และได้รับการย้ายและบูรณะใหม่ พ.ศ. 2547 เป็นส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์ในการศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมล้านนา (ภาพโดย ชีวสิทธิ์ บุณยเกียรติ (14 กุมภาพันธ์ 2568). ภาพถ่ายส่วนบุคคล)

แกลเลอรี่

ดูทั้งหมด